Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 7527 Sayılı Kanun ile İlgili Değerlendirmelerimiz

 MADDE 1- 24/6/2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Kanunun amacı;” ibaresinden sonra gelmek üzere “insan, hayvan ve çevre sağlığı gözetilmek kaydıyla” ibaresi eklenmiştir.

Değerlendirmemiz :

Artık kedi ve köpeklerin korunması söz konusu değil, Hayvanları öldürme kanunu devreye girmiştir.

MADDE 2- 5199 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (j) bentleri aşağıdaki şekilde ve (k) bendinde yer alan “ve hayvanların rehabilite edileceği” ibaresi “, hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği” şeklinde değiştirilmiştir.

Değerlendirmemiz : 

Bu madde ”Hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği” olarak değiştiğinde, kedi ve köpeklerin bakımevinde kalışlarının sonu açık bırakılıyor ve kapasite dolduğu zaman daha öncesinde içeri alınmış, var olan ve sahiplendirilemeyen hayvanlar öldürülebilir hale geliyor. 

MADDE 3- 5199 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi yürürlükten kaldırılmış,(d) bendinde yer alan “hayvanlara bakan veya bakmak” ibaresi “hayvanları sahiplenmek” şeklinde, (j) bendinde yer alan “ve güçten düşmüş hayvanların korunması” ibaresi “hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları” şeklinde değiştirilmiştir. 

Değerlendirmemiz : 

Kalkan b Bendi; Evcil hayvanların türüne özgü şartlar içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir ve sahipsiz hayvanlarında, sahipli hayvanlar gibi yaşamaları desteklenmelidir.  Buna göre Evcil hayvanlar artık yaşama özgürlüğüne sahip değildir. Şahıslar ve kurumlar bu hayvanları istedikleri koşullarda bulundurabilir, üretebilir yada öldürebilir.

Değişen d Bendi ;  Hiçbir maddi kazanç ve menfaat amacı gütmeksizin sadece insani ve vicdani sorumluluklarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu kanunda öngörülen koşulları taşıyan gerçek ve tüzel kişilerin teşviki ve bu kapsamda eşgüdüm sağlanması esastır.  Buna göre sahipsiz sokak hayvanlarının serbest bir vaziyette dolaştığı yerlerde onlara bakmak, beslemek tamamen yasaklanarak, sahiplendirme esası ile bakmayı serbest hale getirecekler.

Değişen j Bendi ; Yerel yönetimler gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlar ve eğitim çalışmaları yapar. Ayrıca yerel yönetimler ilgili karar organının uygun görmesi halinde hayvan hastanesi kurar. Buna göre ”Koruma” ifadesi her yerden kaldırılıyor. ”sahiplendirilinceye Kadar Bakılmaları ” olarak değiştirilerek yoruma açık bir ifade şeklini alıyor. ”Güçten düşmüş hayvanlar” ise yasadan tamamen çıkarılmış durumda.

MADDE 4- 5199 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanununda öngörülen durumlar dışında” ibaresi “kanuni istisnalar hariç”  şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan “çevreye olabilecek” ibaresi  “insan ve çevre sağlığı için oluşabilecek” şeklinde ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı” ibaresi “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı” şeklinde, altıncı fıkrasında yer alan “hayvanlara bakan veya bakmak” ibaresi “hayvanları hayvan bakımevi kurarak sahiplenmek” şeklinde değiştirilmiştir.

Değerlendirmemiz : 

Kanunda hayvanların öldürülmelerinin kapsamı tamamen genişletiliyor ve hayvanlara sokaklarda serbestce bamak tamamen değiştirilerek ”Bakımevleri Kurarak Sahiplenmek” seklinde değiştiriliyor. Ruhsatlı ve tam teşekküllü bir bakımevi kurmanın zorlukları ortadayken bu madde ile halk ve gönüllüler ile hayvanların ilişkinin tamamen kesilmesi planlanıyor.. Maddenin son cümlesinde  “Bakımevlerine alınan hayvanlar Bakanlık veri sistemine kaydedilir ve rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılır.” şeklindedir. Buna göre sahiplendirilemeyen köpeklerin  sahiplendirilmezse ne olacağına dair ucu acık ifadeler kullanılmış olup nasıl ve ne zaman öldürüleceğine dair bir yönetmelik çıkması beklenmektedir.

MADDE 5- 5199 sayılı Kanunun İkinci Kısım Dördüncü Bölüm başlığında yer alan “Öldürülmesi” ibaresi “Ötanazisi” şeklinde ve 13 üncü maddesinin başlığı “Hayvanların ötanazisi” şeklinde değiştirilmiş, maddeye birinci fıkrasından önce gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiş ve mevcut ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “Öldürme esas ve usulleri” ibaresi “Öldürme ve ötanazi işlemine ilişkin esas ve usuller” şeklinde değiştirilmiştir.

Değerlendirmemiz : 

Kanunun içinde geçen ”Öldürme” kelimesini ”Ötanazi” ile değiştirerek gelecek tepkileri önlemeye çalışıyorlar.  13.Maddenin başına eklenmiş ve 5996 sayılı yasadan alınan “Bakımevine alınan köpeklerden; insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlara 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır. maddesi ile öldürmenin kapsamı tamamen genişletilmiş, olumsuz davranışların kontrol edilememesi gibi göreceli iadeler konulmuş ve insan ve hayvan sağlığı için tehlike teşkil eden, tedavi edilemeyen hastalıkları olan … derken tehlikenin neler olduğunun ucu açık bırakılmış ve yasaklı ırklar için 5996 sayılı yasanın 93 maddesinin 3. fıkrasında belirtilen tedbirler uygulanır diyerek tamamen öldürme odaklı olarak yasa Hayvan KorumaMa Yasası şeklini almıştır. 

MADDE 6- 5199 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde yer alan “Tıbbî” ibaresi “Kanuni ve tıbbî” şeklinde değiştirilmiş ve fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir. “o) Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk etmek veya bakımevinde barındırılan KÖPEKLERİ bakımevi dışında bir yere bırakmak.” 

Değerlendirmemiz : 

Toplanan köpeklerin başka yere bırakılması cezai ile engellenmeye çalışıyor ve kapasite sorunu yaşayan barınaklarda belediyeleri öldürmeye zorluyor.

MADDE 7-  5199 sayılı Kanunun 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (f) bendi ( Yerel Hayvan Koruma Görevlilerinin müracaatlarını değerlendirmek) yürürlükten kaldırılmıştır. 

Değişen B Bendi ; İl sınırları içinde hayvanların korunmasına ilişkin ve sahipsiz hayvanlardan kaynaklı sorunları belirleyip, sorunların çözüm tekliflerini içeren yıllık, beş yıllık ve on yıllık plan ve projeler yapmak, yıllık hedef raporları hazırlayıp Bakanlığın uygun görüşüne sunmak, Bakanlığın olumlu görüşünü alarak insan, hayvan ve çevre sağlığına ilişkin her türlü önlemi almak,”

Değerlendirmemiz : 

Eski yasada sahipsiz hayvanlardan kaynaklı sorunları ekleyerek çözüm tekliflerini alır cümlesini Çevreyi ve İnsan Sağlığını Korumak olarak değiştirmiş, hayvan refahı arka plana atılmıştır. 

MADDE 8- 5199 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“İnsan, hayvan ve çevre sağlığının korunması amacıyla bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak, bunlara ilişkin ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme gibi faaliyetleri yürütmek için, başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanır.”

Değerlendirmemiz : 

Hayvanların Korunması amacıyla Bakımevleri ve Hastaneler Kurmak, buralarda bakım rehabilitasyon aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetleri yürütmek için başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik ve bakanlıkça uygun görülen miktarda mali destek sağlanır şeklinde değiştirilen fıkrada ”hayvanların korunması” sözü yine kaldırılmıştır.

MADDE 9- 5199 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ve bu suretle bulundurduğu” ibaresi “veya sahiplendiği” şeklinde ve fıkranın son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Söz konusu hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanlar sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılır.”

Değerlendirmemiz : 

Bu madde ile insanların kendilerine ait yerlerde ve evlerinde sadece sahiplendikleri hayvanların bulunması, mağduriyetten dolayı geçici olarak hayvan bulundurulmaması sağlanıyor. Ayrıca hayvana el konulduğunda eski yasada ki koruma altına alınır ifadesi yeni yasada çıkartılmıştır.

MADDE 10- 5199 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan “ikinci” ibaresi “dördüncü” şeklinde, j bendinde yer alan “hayvan başına iki bin” ibaresi “hayvan başına altmış bin” şeklinde ve aynı bentte yer alan “idarî para cezası.” ibaresi “; (o) bendine aykırı davrananlara hayvan başına elli bin Türk lirası idarî para cezası.” şeklinde değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan “hayvan koruma gönüllüsü,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

28 İNCİ MADDENİN J BENDİNDE GEÇEN  14. MADDENİN (d) BENDİ Ev (…)⁸ hayvanlarını onaltı yaşından küçüklere satmak.  14. MADDENİN (n) (Ek:9/7/2021-7332/5 md.) Ev hayvanını terk etmek.

MADDE 11- 5199 sayılı Kanunun 28/A maddesinin ikinci fıkrasına “birinci” ibaresinden sonra gelmek üzere “, ikinci ve üçüncü” ibaresi eklenmiş ve yedinci fıkrasında yer alan “hayvan koruma gönüllüsü,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

28 / A Mddesinin 2. fıkrası: 12 nci madde kapsamındaki hayvan kesimleri ile 13 üncü maddenin birinci ( ikinci ve üçüncü ibaresi eklenmiş)  fıkrasında belirtilen hususlar dışında bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişi altı aydan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Değerlendirmemiz : 

Hayvan Koruma Gönüllüsü kaldırılmıştır, çünkü sokakta hayvan kalmayacağı düşünülmüştür.

MADDE 12- 5199 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yer alan “3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu” ibaresi “5996 sayılı Kanun” şeklinde değiştirilmiştir. Madde 31- 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu ile 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu hükümleri saklıdır.

Değerlendirmemiz : 

Zabıta Kanunu ve 4631 sayılı kanun çıkarılmış yerine 5996 sayılı kanun getirilmiştir.

MADDE 13- 5199 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinin başlığı “Yerel yönetimlerin sorumluluğu” şeklinde değiştirilmiş, —birinci fıkrasında yer alan “büyükşehir ilçe belediyeleri ile diğer” ibaresi madde metninden çıkarılmış, -fıkraya “korunması ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “sahiplendirilinceye kadar” ibaresi, —-ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “olmayan belediyeler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile il özel idareleri” ibaresi eklenmiş ve -fıkranın üçüncü ve dördüncü cümleleri ile üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. —-“Bakımevlerine alınan hayvanlar Bakanlık veri sistemine kaydedilir. Rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılır.” 

Belediyelerin sorumluluğu BAŞLIK YEREL YÖNETİMLERİN SORUMLULUĞU OLARAK DEĞİŞTİRİLMİŞTİR.

Ek Madde 1 – (Ek:9/7/2021-7332/13 md.)

Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan büyükşehir ilçe belediyeleri ile diğer “BÜYÜKŞEHİR İLÇE BELEDİYELERİ VE DİĞER” METİNDEN ÇIKARTILMIŞTIR.
belediyeler,
sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve SAHİPLENDİRİLİNCEYE KADAR İBARESİ EKLENMİŞ bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kurar.

Birinci fıkrada belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülür.
Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler İLE İL ÖZEL İDARELERİ EKLENDİ  ise sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürür.
 
Rehabilite edilen hayvanlar Bakanlıkça oluşturulan veri tabanına kaydedilir. Rehabilitasyon süreci tamamlanan hayvanların, bakımevine getiren belediye tarafından öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır. YUKARIDAKİ ÜÇÜNCÜ VE DÖRDÜNCÜ CÜMLE İLE VE AŞAĞIDAKİ ÜÇÜNCÜ FIKRASI DEĞİŞTİRİLMİŞTİR
(ÜÇÜNCÜ FIKRA) Rehabilite edilmemiş sahipsiz köpekler, belediyelerce hayvan bakımevlerinde veya geçici ünitelerde kısırlaştırılarak veri tabanına kaydedilir. Geçici ünitelerde yapılan kısırlaştırmalar sonrasında, köpekler alındıkları ortama bırakılmadan önce sağlıklarına kavuşmaları için gerekli tedbirler alınır. Bakanlık da bu kapsamdaki köpeklerin kısırlaştırılmasına her türlü yardımda bulunur.

5199 SAYILI YASANIN EK 1. MADDESİNİN ÜÇÜNCÜ  VE DÖRDÜNCÜ CÜMLE VE ÜÇÜNCÜ FIKRA TEK BİR CÜMLEDE BİRLEŞTİRİLEREK DEĞİŞTİRİLMİŞTİR. DEĞİŞİK CÜMLE İSE  7527 SAYILI YASANIN 13. MADDESİ İLE  EKLENEN TEK CÜMLE: –(“Bakımevlerine alınan hayvanlar Bakanlık veri sistemine kaydedilir. Rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılır.”) ŞEKLİNE DÖNÜŞMÜŞTÜR. 

“Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler bakımından, geçici 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak için sarf etmeyen ya da bu kaynağı başka amaçlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.”

Değerlendirmemiz : 

Kaynağı ayırmayan cümlesine “ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak”  için sarf etmeyen belediye başkanı ve belediye yetkililerine altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir diyerek kaynak kullanımının arasına toplamayı da sıkıştırıyor. başkanları toplamaya ve barınak dolu ise öldürmeye mecbur ediyor. burada da kısırlaştırma vurgulanmamış ama eski yasada rehabilitasyon tanımında kısırlaştırma olduğu için bunu talep etmeye devam etmeliyiz.

MADDE 14- 5199 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 4- Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler 31/12/2028 tarihine kadar ek 1 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlüdür.

Belediyeler 31/12/2028 tarihine kadar birinci fıkra gereğince hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayırır. Bu oran büyükşehir belediyelerinde binde üç olarak uygulanır. Bu fıkra uyarınca ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamaz.

Resmi Gazetede Yayınlanan MADDE 14 e BU CÜMLE EKLENMİŞ: Belediyelerce bu maddenin ikinci fıkrasında belirlenen oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı, tevsik edilmesi kaydıyla ilgili belediyeye Hazine ve Maliye Bakanlığınca aktarılır. Ancak, aktarılacak tutar hiçbir şekilde ikinci fıkrada belirlenen oranların yüzde 40’ını geçemez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir. Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31/12/2025 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorundadır.

Değerlendirmemiz : 

Nüfusu 25 bin üstü olan il ve büyükşehir dahil tüm belediyelere bakımevi kurmak için 4,5 sene daha süre veriyor. Mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmek için de bu süreyi veriyor. Bu durumda iyileştirme yapmayan veya bu belediye iyileştirme yapmadı diye şikayet edilen belediyelere de yaptırım uygulayacak. Ama hayvan severler iyileştirme yapılmadığı sebebi ile vahşi toplama yapan belediyeleri resmen şikayet edebilirler. Geçici madde 4 ile maliye bakanlığından belediyelere ayırdıkları bütçenin  %40 ı kadar daha maddi destek verileceği yasaya konmuş. Ayrıca kedi köpek sahiplerine hayvanlarını kimliklendirme için 1.5 yıl daha veriyor. ondan sonraki hayvan sahiplenmeler yönetmelikle belirlenecek yani zor koşullar getirilecek. bunun amacı sahipsiz hayvanların vatandaşlarca koruma altına alınmasını engellemek.

MADDE 15– 5199 sayılı Kanunun; a) 5 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “veya ona bakan” ibaresi, dördüncü fıkrasında yer alan “ve kontrollü hayvanları bulundurma ve” ibaresi ile 17 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “ev hayvanları ile” ibaresi metinden çıkarılmış,
Hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı  Madde 5- Bir hayvanı, (…) 2 sahiplenen veya ona bakan VEYA ONA BAKAN … İBARESİ ÇIKARILDI. kişi, hayvanı barındırmak, hayvanın türüne ve üreme yöntemine uygun olan etolojik ihtiyaçlarını temin etmek, sağlığına dikkat etmek, insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür. (Değişik dördüncü fıkra:9/7/2021-7332/3 md.) Ev hayvanı ve kontrollü hayvanları bulundurma ve VE KONTROLLÜ HAYVANLARI BULUNDURMA  VE … ÇIKARILDI.  sahiplenme şartları, hayvan bakımı ve korunması konularında verilecek eğitim ile ilgili usul ve esaslar ile sahiplenilerek bakılan hayvanların çevreye verecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirler, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
 

Değerlendirmemiz : 

Hayvan seven merhametli vatandaşların bir sahipsiz hayvanlara bakma besleme önlerine iki lokma koyma hakkı da kaldırılmış durumda. Çıkarılacak yönetmelik ile de koşullar daha da ağırlaştırılacak ve sahiplenme de ağır şartlara bağlı olacak yaptırımlar getirileceğine temel oluşturan bir madde. Bakımı yasaklıyor, kontrollü hayvan bulundurulmasını yasaklıyor. eğitimlerde bile çevreye verecek zararlar ön plana çıkarılıyor.

MADDE 16– Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 17- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.